ئاسایشی کۆمەڵایەتی

AHV سیستەمێکی بیمەی نیشتمانی گشتی و ناچارییە کە هەموو ئەو کەسانە دەگرێتەوە کە لە سویسرا دەژین یان کار دەکەن.

ئەو کەسانەی تەمەنیان لە 18 ساڵ زیاترە پێویستە بە شێوەیەکی زۆر بیمەیان هەبێت لەگەڵ AHV و IV:

بیمەی پیر و ڕزگاربووان (AHV)

لە سویسرا، تۆ ناچاریت بەشداری AHV   بکەیت هەتا ئەو کاتەی دەگەیتە تەمەنی خانەنشینی بۆ ئەوەی بتوانیت خانەنشینی تەمەنێکی پیری وەربگریت لە کاتێکی دواتردا.

تەمەنی خانەنشینی ئێستا بریتییە لە:

• 64 لە ئافرەتاندا
• ۶۵ لە پیاواندا

دوای مردنی خزمێک، AHV هەروەها پارەی خانەنشینی ڕزگاربوو یان هەتیو دەدات.

بیمەی کەمئەندامی IV

چوارەم IV لە هەموو ئەو کەسانە دەکات کە کەمئەندامن. یارمەتی ئەو کەسانە دەدات کە زیانیان بەرکەوتووە بۆ ئەوەی کارەکانیان بپارێزن یان کارێکی نوێ بدۆزنەوە. ئەگەر هەردووکیان سەرکەوتوو نەبوون، IV  پارەی خانەنشینی کەمئەندامان دەدات.

مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم و بەغدا بە پێی پێویست خەرج دەکرێت ئەگەر ئەمە حاڵەتەکە نییە، دەتوانیت داوای سوودی زیادکراوی زیاتر بکەیت.

کارمەند:

لە نێوان تۆ و خاوەنکاردا دابەش دەکرێت. خاوەنکارەکەت بەلایەنی کەمەوە نیوەی داپۆشیوە. بەشەکەت ڕاستەوخۆ لە مووچەکەت کەم دەکرێتەوە و لەگەڵ بەشی خاوەنکارەکەت دەدرێت بە سندوقی خانەنشینی.

ئەگەر تۆ کرێکار بیت، ئەم بڕە پارەیە لە مووچەی گشتی مانگانەت کەم دەکرێتەوە:

6.25٪            بۆ AHV/IV/EO و ALV

5.625٪            بۆ بەشەکانی کرێ سەرووی 148'200

> ژمێریارەکانی ئاسایشی کۆمەڵایەتی

ئەو کەسانەی کە چەندین کار دەکەن

بۆ ئەوەی بەشداری بکەیت، پێویستە بەلایەنی کەمەوە ساڵانە ۲۱،۱۵۰ CHF بەدەست بهێنیت (لە ۱ی کانوونی دووەمی ۲۰۱۸) لە یەک خاوەنکارەوە. واته : خۆ ئه گه ر که سێک له ئێوه نه خۆش بوو یان له سه فه ر بوو با به ئه رێت، ئه گه ر که سێک له ئێوه نه خۆش بوو یان له سه فه ر بوو با به ئه رێت. لەم حاڵەتەدا، تکایە ڕاستەوخۆ خۆت تۆمار بکە لەگەڵ Ausgleichskasse St.Gallen : فۆرمی تۆمارکردن

ئەو کەسانەی کە کار ناکەن:

ئەگەر کار نەکەیت، پێویستە خۆت تۆمار بکەیت لەگەڵ نووسینگەی قەرەبووکردنەوەی Ausgleichskasse St.Gallen  لەسەر بەرپرسیارێتی خۆت. 

تۆ قەرزاری تەواوی بەشدارییەکانیت، بەڵام بەلایەنی کەمەوە کەمترین بەشداری دیاریکراو (478 فرانک لە ساڵێکدا؛ لە ۱.۱.۲۰۱۸). واته : خۆ ئه گه ر که سێک له ئێوه نه خۆش بوو یان له سه فه ر بوو با به ئه 400 سه فه ر نه خۆش بوو یان له سه فه ر خۆش بوو یان له سه فه ر بوو با به ئه 700 هه ر که سێک له ئێوه نه خۆش بوو یان له سه فه ر بوو با به ئه 700 که سێک له ئێوه نه خۆش بوو

فۆڕمی تۆمارکردنی به ڕێوه Ausgleichskasse St.Gallen   سلێمانی: فۆڕمی تۆمارکردن

خۆکارانە:

ئەگەر تۆ خۆت کار دەکەیت، پێویستە خۆت تۆمار بکەیت لەگەڵ Ausgleichskasse St.Gallen لەسەر بەرپرسیارێتی خۆت. وەزارەتی Ausgleichskasse St.Gallen کار لەسەر کاری خۆی ناکات زانیاری زیاتر لێرە دەدۆزرێتەوە:

زانیاری > بۆ کرێکارانی خۆکار

خانەنشینی پیشەیی جۆرێکە لە پاراستن بۆ خۆت و خزمەکانت. لە تەمەنی پیریدا، لە حاڵەتی کەمئەندامبوون یان مردن، کۆڵەکەی دووەم بە مەبەستی ئەوەیە کە بتوانێت بەردەوام بێت لە ستانداردی ڕاهاتووی ژیان بە شێوەیەکی گونجاو.

بۆ ئەنجامدانی ئەم کارە، تۆ بەشێک لە مووچەکەت دەدەیت بە سندوقی خانەنشینی، وە خانەنشینی خانەنشینی زیاتر وەردەگریت لە سندوقی خانەنشینی دوای خانەنشینی. 

تۆ بە ناچاری دڵنیایت ئەگەر ئەم مەرجانەی خوارەوە جێبەجێ بکەیت:

• ئێوە لەژێر AHV ، واتە ئێوە پێشتر لە کۆڵەکەی یەکەمدا دڵنیاییتان پێدراوە
• بە لایەنی کەمەوە تەمەنت ۱۷ ساڵە و هێشتا نەگەیشتۆتە تەمەنی یاسایی خانەنشینی
• مووچەی ساڵانەی تۆ زیاترە لە 21،510 CHF (لە 2022)

you بێژە نەکراون لە:

• تۆ کرێکار نیت
• مووچەی ساڵانەی تۆ کەمترە لە 21،510 CHF
• خۆ بە کار خستن
• گرێبەستی کارکردنت بۆ ماوەی ۳ مانگ گونجاوە

دەتوانیت بە شێوەیەکی خۆبەخش بەشداری لە سندوقی خانەنشینی بکەیت و بەشداری بکەیت. 

ئەگەر، جگە لە AHV و سندوقی خانەنشینی، دەتەوێت زیاتر پاشەکەوت بکەیت بۆ ژیانێکی ئاسوودە لە تەمەنی پیریدا، دەتوانیت پارەکەت وەبەرهێنان بکەیت لەوەی پێی دەوترێت کۆڵەکەی سێیەم لەگەڵ کۆمپانیایەکی بیمە یان بانکێک. دەتوانیت ئەم بڕە پارەیە لە باجەکانت کەم بکەیتەوە. 

لەوانەیە ئەوە ڕووبدات کە سوودەکانی خانەنشینی بەس نین بۆ ئەوەی خەرجییەکانی ژیانت لە تەمەنی پیریدا دابین بکەیت. ئەمە بە شێوەیەکی ئاسایی حاڵەتەکەیە بۆ ئەو کەسانەی کە کاریان  نەکردووە یان پارەیەکی کەمیان بەدەستهێناوە بۆ وەبەرهێنان لە ستوونی دووەم یان سێیەم.

زۆرجار ئەمە کاریگەری لەسەر ئەو کەسانە دەبێت کە پشت بە چاودێری دەبەستن لە تەمەنی پیریدا و لە خانەی خانەنشینی یان پەرستاریدا دەژین. زۆرجار تێچووی ئەم کارە لە ڕێگای دارایی خانەنشینان زیاترە. 

لەم حاڵەتانەدا، تۆ مافی ئەوەت هەیە کە سوودە تەواوکەرەکان (EL). ئەمانە دەتوانن جیاوازی بکەن لە نێوان خەرجی و کەمی داهات.